ગુરુવાર, 15 ઑગસ્ટ, 2013

બહાદુર છોકરો

લેખિકા: ગોસાઈ કાજલ
શ્રી ઝુંડાળા પ્રાથમિક શાળા

                  એક છોકરો હતો. તેનું નામ જોન હતું. તેની ઉમર માત્ર ૧૦ વર્ષની હતી. તેને ભણવાનો ખુબ શોખ હતો. તે ભણવામાં ખુબ હોશિયાર હતો. તેના પિતાનો સ્વભાવ ખુબ જ ચિડીયો હતો અને તેના પિતા મજુર હતા. જોનને આગળ ભણવું પણ હતું પણ ગરીબાઈને લીધે તેને ભણતર છોડવું પડ્યું. જોન એકદિવસ મજુરીએ ગયો. આટલી નાની ઉમરમાં તે કામ કરવા લાગ્યો.
એકદિવસ એક મોટો પથ્થર માથે લઈને નિસરણી પર ચડી રહ્યો હતો. ત્યારે અચાનક તેનો પગ ખસી ગયો અને તે નીચે પડી ગયો. તે તરત જ બેભાન થઇ ગયો. તેના મોમાંથી લોહી નીકળવા લાગ્યું. આ જોઈ બીજા બધા મજુરો પણ ત્યાં આવી પહોચ્યા. થોડાક દિવસ પછી તે સાજો થયો. તે કાને બહેરો થઇ ગયો હતો. તેને આ જાણી ખુબ દુઃખ થયું. દવા ખુબ કરી પણ કઈ ફાયદો થયો નહિ. જોનને થયું કે તે હિમત હારશે નહિ. જોને હિમત હારી નહિ.
તે વાચવા લાગ્યો સાથે તે તેના પિતાને મદદ કરવા લાગ્યો. તેના પિતાએ તેને બાલગૃહમાં મોકલી દીધો. ત્યાં તે ચંપલ સીવવા લાગ્યો. આટલી નાની ઉમરે તે કામ કરવા લાગ્યો. આ વખતે તેને જ્યારે સમય મળે ત્યારે તે ભણતો હતો. તે લેખો લખવા લાગ્યો. તેના વખાણ થવા લાગ્યા. તે વધારે આગળ ભણવા લાગ્યો અને તેને શહેરમાં નોકરી મળી અને તે જાણીતો થઇ ગયો. અને તેના કુટુંબની ગરીબાઈ દુર થઇ ગઈ અને તે બહેરો હોવા છતાં મહેનત હાર્યો નહિ.

બોધ: આપણે ક્યારેય હિમત હારવી જોઈએ નહિ.

તોફાની બચ્ચું

લેખિકા: ડવ ઉર્વિષા એન.
શ્રી ઝુંડાળા પ્રાથમિક શાળા

                  એક ખુબ મોટું વૃક્ષ હતું. તે વૃક્ષની ડાળી પર બે ખિસકોલી રહેતી હતી. તેમાં એક ખિસકોલીને બે બચ્ચા હતા. તે બચ્ચા ખુબ જ નાના હોવાથી ખિસકોલી તેમને છોડીને ક્યાય જતી નહિ.
                  આમ તે બચ્ચા થોડા મોટા થયા. તેમાં એક બચ્ચું ખુબ જ તોફાની હતું અને તે ઝાડ પર આમ-તેમ કુદકા માર્યા કરતુ. આથી તેમની માં તે બચ્ચાને ખુબ જ સમજાવતી. છતાં તે બચ્ચું કોઈ પણ વાત સમજાતું નહિ. પણ બીજું બચ્ચું ખુબ જ ડાહ્યું હતું.
                  તે બચ્ચું તેની માના કહ્યા મુજબ કામ કરતુ. આથી તેમની માને ડાહ્યું બચ્ચું ખુબ જ ગમતું. તેની મા ડાહ્યા બચ્ચાને વ્હાલથી સાચવતી પણ પેલા તોફાની બચ્ચાને સાચવતી નહિ.
                  તે બચ્ચું તેની રીતે આમતેમ ઘૂમ્યા કરતુ. આમ કરતા બંને બચ્ચા મોટા થયા. તેમાં પેલું ડાહ્યું બચ્ચું માની સેવા કરતુ અને પેલું તોફાની બચ્ચું માની એક પણ પ્રકારની વાત માનતું ન હતું.
                  એક દિવસ તે તોફાની બચ્ચું એક ડાળીએથી પડ્યું. ડાળીએથી પડી જતા તે બચ્ચાનું મૃત્યુ થયું. આ વાતની ખિસકોલીને ખબર પડતા તે ઝટપટ આવી અને બચ્ચાને ઘરે લઇ આવી. છતાં તે બચ્ચું જીવતું ન રહ્યું અને મારી ગયું.

બોધ:- તોફાની સ્વભાવ કરતા ડાહ્યો સ્વભાવ રાખવો જોઈએ.

Yashgatha Gujaratni

રવિવાર, 21 જુલાઈ, 2013

બદલી કેમ્પ


                      આમ તો હું એકવાર પરણેલો પણ તોય જેવી બદલી કેમ્પની તારીખ ખબર પડે કે જાણે હું બીજીવાર કાચો કુંવારો બનીને પરણવા જાતો હોઉં એવું લાગે. શિક્ષણ ખાતામાં નોકરી આમ તો સારી જ કહેવાય. અને જેને પુછો એ એમ જ કહે કે "ભાઈ તમારે તો મજા જ મજા. મનમાં આવે એ છોકરાવને ભણાવવાનું. અને હેય ને બે મહિનાના વેકેશનનો મફતનો પગાર લેવાનો." મને તો હજુય નથી સમજાતું કે લોકોને આ નોકરી એટલે જ સારી લાગે છે કેમ કે આમાં બે મહિનાનો પગાર મફત મળે છે એટલે ? એમ તો બીજા ખાતામાં તો ઘણોબધો મફતનો માલ અંદર થાતો હોય છે. પણ એના કોઈ વખાણ જ ન કરે.
                       હશે એ જે હોય તે. આપણી વાત પાછી ઉંધે પાટે નીકળી ગઈ. આપણે વાત કરતા હતા બદલી કેમ્પની. આ 'બદલી કેમ્પ' એક એવો જાદુઈ શબ્દ છે કે જો કોઈ સુતેલા શિક્ષકને પણ સંભળાઈ જાય તો તરત એના બેય કાન બેઠાં થઇ જાય. આમેય આ એક જ એવો શબ્દ છે જેના માટે શિક્ષકોને હજુ પ્રેમ છે. બાકી હવે તો સરકાર વેકેશનમાં તાલીમું ગોઠવી દે અને બી.એલ.ઓ. જેવી કામગીરી આપી દે. અને વેકેશનના નામે બીચાડાની હાલત ઘોરી ઘોરીને ચુસી નાખેલ કેરી જેવી કરી નાખે જેમાં ખાલી ગોટલા જ વધે છેલ્લે.
                        હું નોકરીએ લાગ્યો ત્યારે મને જાણવા મળ્યું કે મારે બદલી કરવા સાટું ત્રણ વરસ એક જ જગ્યાએ રેવું પડશે. મને થયું કે હું ત્રણ વરસ રહું કે ત્રણ દિ એમાં શિક્ષણ વિભાગના 'ખાલી જગ્યા' નું શું બગડી જાતું હશે ? પણ ભાઈ આતો સરકારી નોકરી એટલે એમાં એ બધુંય કે' એમ કરવું પડે. ઈ કે દિ તો દિ અને રાત તો રાત. પણ જેવા મારી નોકરીના ત્રણ વરસ પુરા થયા હું તો બદલી કેમ્પના જ સપના જોવા લાગ્યો. અરે સુતા, જાગતા, હાલતા, ચાલતા, ઉઠતા, બેસતા અરે દરેક વખતે બદલી જ યાદ આવે. અને જ્યારે બદલી કેમ્પ જાહેર થયો એટલે તો મને જાણે એમ થયું કે ભારતને બીજીવાર આઝાદી મળી. મેં તો નક્કી કરી નાખ્યું કે હવે તો બદલી કરવી જ છે. અને મારી આંખ હતી ગોંડલ તાલુકા ઉપર જ. જોકે મારી
જેમ ઘણાય પોતાનો ડોળો એ બીચાડા ગોંડલ પર રાખીને બેઠાં હતા, એની મને પછી ખબર પડી.
                         હવે જે દિવસે મારી બદલીની તારીખ હતી તે દિવસે હું તો સરસ મજાનો તૈયાર થઈને નીકળી પડ્યો ઘરેથી. અરે મારા લગનમાંય મને આટલો હરખ તો નો'તો જેટલો આમાં હતો. (લગન તો ખબર જ હતી કે થવાના જ છેને ? અને આમેય લગન કાઈ હરખાવા જેવી વસ્તુ તો છે નૈ.) આમ તો હું અંધવિશ્વાસુ નથી પણ તોય તારીખીયામાં જોયું કે ક્યાં ચોઘડીયામાં ઘરેથી નીકળું? અને એમાં જ નીકળ્યો. અને મારું ફટફટીયુ ધોડાવ્યું બેફામ. ગાડી તો એટલી ઝડપી હલાવતો હતો કે જાણે મારે નજીકમાં જ જાવું હોય અને થોડોક ઝુલાબ થઇ ગયો હોય. (હવે આ ઝુલાબની વાત અમુકને નૈ ગમે. પણ ભાઈ આતો મારા માટે કઉ છું હો.)
                         બદલી કેમ્પ બે વાગે ચાલુ થાવાનો હતો પણ હું એટલો બધો હરખપદુડો થઇ ગયો હતો કે સાડા બાર થયા ત્યાં તો હું પોગી ગયો. અને હા ઘરેથી નીકળતા પેલા ભગવાનને પાંચ દીવા પણ કર્યા હતા હો. હવે એની વરાળ ભગવાનને લાગી હશે કે નૈ ઈ તો કોણ જાણે ?
                          પછી ત્યાં જઈને મારી જેવા બીજા હરખપદુડાના દર્શન કર્યા. બધાય હેય ને એક જ ચિંતામાં હતા કે મને મળશે કે નૈ ? મને મળશે કે નૈ ? પણ મને ચિંતા નો'તી. કેમ કે ઉમરમાં સૌથી નાનો ગુડાણો હતો અને એટલે મને ખબર જ હતી કે મારો કાઈ વારો આવવાનો નથી. બસ હું તો બેઠો નિરાંતે. કેમ કે બદલી કેમ્પમાં અમારી ભરતીના બધાય લગભગ એક જ દિવસે હાજર થયા'તા. અને એટલે બધાયની જનમતારીખ જોવાના હતા. અને એમાં જે મોટા હોય એને પેલા બદલી કરવા દેતા હતા. (હવે સાવ સાદી વાત વિચારો, ધારો કે બધાય સો વરસ જીવવાના છે તો ઓલો મોટી ઉમરવાળો વધુ જીવશે કે નાની ઉમરવાળો ?) પણ એ નિયમ ક્યા અપલખણાએ બનાવ્યા એ એક શોધનો વિષય છે. જો કોઈએ પી.એચ.ડી. કરવું હોય તો એમાં કરી લેજો.
                         બે વાગ્યાનો ટાઈમ હતો અને અમારા જીલ્લાના અધિકારી આવ્યા એકદમ ફીટ ત્રણ વાગે. હવે જે અધિકારી આચાર્યને સુચના અપાવે કે શિક્ષક સ્કુલે જરા પણ મોડો આવે તે નહિ ચાલે. એ જ અધિકારી એક કલાક મોડો આવ્યો. (બીચાડો ગયો હશે ક્યાંક પાડા દોવા. જે હોય તે.) અને આમેય રાજાને કોણ કહે કે ભાઈ તારું મોઢું ગંધાય છે ?
                         પછી અમે જાણતા હતા એ બધાય બદલીના નિયમો ન્યા એ અધિકારી હારે આવેલ એક અપલખણાએ અમને કીધા. અને પછી ઈ તો એક પછી એક વરસ બોલવા લાગ્યો. ૧૯૭૯,૧૯૮૦,૧૯૮૧,.... અને જેમ જેમ શિક્ષક આવે એમ એમ એને કાઈક પતાકડું દેતો જાય. મને થાતું હતું કે જે ઉભો થાય એને મારી મારીને ધોઈ નાખવો જોઈ અથવા તો ધોઈ નાખવી જોઈ. પછી કો'ક મહાન માણસે કરેલ વિચાર યાદ આવ્યો કે "શું મારું શું તારું ? દુનિયા તો એક સપનું છે." અને એટલે હું ચુપચાપ બેઠો રહ્યો. (આમેય બીજું કાઈ તો થાય એમ હતું નૈ.)
                          હવે જ્યારે ગોંડલ તાલુકો ચાલુ થયો ત્યારે જાણે હું કોઈ મોટી અઘરી પરીક્ષામાં બેઠો હોવ અને પેપર આવ્યું હોય એમ ગંભીર થઇ ગ્યો. એક પછી એક બધાય ગામડા બધાય લેવા માંડ્યા. અને હું ધોયેલ મુળાની જેમ બધાને જોતો રયો. કો'ક ભિખારીની સામે તમે સેન્ડવીચ ખાવ તો એને કેવું લાગે એ મેં પેલી વાર અનુભવ્યું. અને એમ કરતા કરતા મારું જનમનું વરસ પેલો અપલખણો બોલ્યો. મને તો લાગતુંય નો'તું કે મારું જનમનું વરસ આવશે. પણ તોય આવ્યું. ઘડીકવાર તો કેવું લાગ્યું એ કઈ નૈ શકું. પણ તમે આફ્રિકાની છોકરીને પરણવા ગયા હો અને માંડવામાં કેટરીના કૈફ આવી જાય પરણવા તો કેવું લાગે ?
બસ એવું જ લાગેલ.
                          પણ ગોંડલ તાલુકાનું એક તો એ છેલ્લું ગામ અને એમાંય છેલ્લું નામ મારું. પણ શું થયું ભગવાન જાણે મારી આગળના ત્રણ વ્યક્તિઓએ એ ગામ લેવાની ના પાડી દીધી. પણ ચોથા નંબરના માણસે હા પાડી દીધી. એ ચોથો માણસ મારો બહુ જુનો મિત્ર હતો.પણ જ્યારે એણે હા પાડી તો એવું લાગ્યું કે જાણે પાછલા જનમમાં એની બૈરીને હું ભગાડી ગ્યો હોઉં. અને આ જનમમાં એ એનું વેર લેતો હોય એમ
મારું ગામડું લઇ ગ્યો. (જોકે એ ગામડું મારા બાપાના નામે તો હતું જ નૈ.)
                         અને પછી ધોયેલ મુળાની જેમ હું બદલી કેમ્પ પુરો થયો ત્યારે બીજા મુળાઓની હારે સોગીયું મોઢું કરીને બારે નીકળી ગયો. હા વળતા જલારામ બાપાને પગે લાગતો આવ્યો અને એને કીધું કે આવતા ભવે શિક્ષક નો બનાવતા અને બનાવો તો જરા વે'લો જનમ આપજો.

ખાસ નોંધ :- આ મારી પોતાની વાત છે, લાગતા વળગતાએ નોંધ લેવી નહિ. અને કોઈએ બંધબેસતી પાઘડી પે'રવી નહિ અને જો પે'રો તો મને બતાડવા આવતા નૈ. તમને તમારી સાસુના સમ.

સોમવાર, 27 મે, 2013

માના હૈયાની દુઆ



શિર્ષક :- માના હૈયાની દુઆ
        ઘરમાં રોકકળ થતી હતી. બાઈ પોતાના નવા જન્મેલ બાળકને જોઈને રડી રહી હતી અને એના સાસુ એ બિચારીને છાની રાખવાના વ્યર્થ પ્રયત્નો કરતા હતા.
        છાની રહી જા બેટા, એના ને આપણા લખત અંજળ નહી હોય. માજી પોતાની આંખનો ખૂણો લુછતા લુછતા બોલ્યા.
        વાત એવી બની હતી કે ઘરમાં સુવાવડમાં એ સ્ત્રીએ એક મૃત બાળકને જન્મ દીધો હતો. નવ નવ મહિના જેણે એના પેટમાં રાખ્યો, પોતાના લોહીથી જેને નવું જીવન આપ્યું. એ જ જીવન ભગવાને કોઈપણ કારણવિના છીનવી લીધું હતું. જે માએ પોતાના બાળકને પે’લીવાર ધવડાવવાના, એને ઘોડીયામાં સુવડાવીને હાલરડા ગાવાના અને એના નાના નાજુક ગાલે વ્હાલની અનેક ચુમીઓ લેવાના સપના જોયા હોય એ પોતાના એ બાળકને વિદાય કેમ આપે ?  વિધાતાને પણ ક્યારેક આવી ક્રુર મશ્કરી કરવાનું મન થતું હશે ને ?
        માજીએ બાળકને એક ચાદરમાં વીંટેલું અને એના નિષ્પ્રાણ દેહને એ હવે એની માથી અલગ કરવા જતા હતા પણ માનું મન તો એને છોડવા જ માગતું નહોતું. જીવતું હોય કે મરેલું પણ એનું બાળક હતું. મા દુનિયામાં સૌથી મહાન એટલે જ કદાચ કહેવાતી હશે. ઘરનું દરેક માણસ એના આ દુઃખને સમજતું હતું પણ એ પણ લાચાર હતા.
        એ સ્ત્રીનો પતિ પણ ઘરની થાંભલી પાસે ઉદાસ ઉભો હતો. એના મનમાં પણ ઘણું દુઃખ હતું. પણ સમાજે એને વારસામાં આપેલા પુરુષત્વના અભિમાનને લીધે બીચાડો પોક મુકીને રડી પણ ન’તો શકતો. એણે પણ પોતાના બાળક માટે કેટલાય સપનાઓ જોયેલા. એને પા પા પગલી ચલાવશે, એનો ઘોડો બનીને એને રમાડશે અને આવા તો કેટલાય સપના.
        આ બધી રડારોળ હાલતી હતી ત્યાં બાપાની નજર આઘે હાલીને જતા નસબેન પર પડી. એ તરત ઉભા થઈને ઉતાવળા પગલે એમની પાસે ગ્યા.
બેન, મારા ઘરે હાલોને !
કેમ શું થ્યું, બાપા ?
મારી વહુને સુવાવડ આવી છે પણ બાળક... તમે એને જરાક જોઈ લ્યો ને ?
હાલો.
        નર્સબેન જેવા ઉંબરામાં દાખલ થયા માનું રોવાનું અટકી ગયું. ડુબતો તો તણખલુંય પકડે. બેને પેલા ચાદરમાં વીંટેલ બાળકને તેડીને પલંગ પર મુક્યું. હાથે અને ગળાએ બે બે આંગળી મુકીને જોયું. પણ કોઈ ધબકારો નહોતો. બેન તો નવા નવા નોકરીએ ચડેલા અને આ ગામમાં આવ્યે તો હજુ માંડ પંદર દિવસ થ્યા’તા. પણ આજે આ મૃત બાળકને જોઈને એ કાંઈ બોલી શકે તેમ નહોતા. પોતે આ માને શું કહે ? કેમ સમજાવે ? આવા તો કેટલાય વિચાર એના મનમાં આવીને જતા હતા. અચાનક એને પોતાનું ભણતર યાદ આવ્યું. એમને નર્સિંગની તાલીમમાં ક્યાંક ચોપડીમાં શીખવેલું એ યાદ આવ્યું.
        એમણે પેલા બાળકનું મોં ખોલીને એના મોઢામાં પોતે ફૂંક મારવા લાગ્યા. પાંચેક ફૂંક માંડ મારી હશે ત્યાં તો બાળકના પગે સળવળાટ થયો. અને જાણે એની માને બોલાવતું હોય એમ એ રડવા લાગ્યું. બેને હસતા હસતા એ બાળક એની માની ગોદમાં સોંપ્યું.
        અને આ વખતે પણ એ માની આંખમાં આંસુ તો હતા. પણ આ આંસુ તો હતા હરખના. બેન તો પછી પાછા પોતાના કામે જવા નીકળી ગયા. પણ ખબર નહિ આજે એમણે કેવડી મોટી દુઆ મેળવી હતી. માના હૈયાની દુઆ...

શુક્રવાર, 24 મે, 2013

શું કરવા ?

ઘડી બે ઘડીની ખબર નથી,
ને વર્ષોના મનસુબા શું કરવા ?

ઝાંઝવાના જળની જેમ દુનિયા
એ જળને પીવું મારે શું કરવા ?

દેહ અમુલ્ય મને મળ્યો ઈશથી
તો ફરી હાથ ફેલાવું શું કરવા ?

બંધ આંખે બધું જોઈ લીધું છે
પછી આંખ ખોલું હું શું કરવા ?

મૌનના નોખા શબ્દો છે,
તો બીજી ભાષા બોલું શું કરવા ?

સબંધો બધાય જો નામના છે,
તો પછી સગપણ રાખું શું કરવા ?

પ્રાયશ્ચિતની ગંગામાં નાહ્યો
પછી ગંગામાં નાવું શું કરવા ?

જો અહી મારું તારું કાંઈ નથી,
તો પછી મારું મારું શું કરવા ?

તિમિર સાથે દોસ્તી કરી મેં
પછી દીપ જલાવું શું કરવા ?

જો તારે મારે કાંઈ નથી તો
તો મારી ફિકર કરે છે શું કરવા ?

વાત મારી સમજાય નહિ તમને
તો મારે વાતો કરવી શું કરવા ?

દિલમાં ખુદાનો ડર છે 'આનંદ'
પછી જલ્લાદથી ડરવું શું કરવા ?

मोहब्बतमें गम भुलाए नहीं जाते

मोहब्बतमें गम भुलाए नहीं जाते,
ज़ख्म कितने भी गेहरे हो दिखाए नहीं जाते.

लोग आकर पूछते है मेरा हाल हरबार लेकिन,
मोहब्बतमें कातिल के नाम बताए नहीं जाते.

नजर हमारी खुदाने ही मिलाई होगी,
हम किसीसे नजरे मिलाने नहीं जाते.

अपने महेलमें रोशनी करते नहीं हम,
क्योंकि हमसे दूसरों के घर जलाए नहीं जाते.

बोलने से पेहले जरा सोच लिया करो,
अल्फाज़ वापस मिटाए नहीं जाते.

हँसते है लोग दिल खोलके गिरने पर,
अनजान को कोई उठाने नहीं जाते.

चीख निकली होगी कितने गलोसे लेकिन,
यहाँ कोई किसीको बचाने नहीं जाते.

लोरी का मतलब भी उनको मालुम नहीं,
यहाँ अनाथ को कोई सुलाने नहीं जाते.

कब्रमें ही आराम मिलेगा 'आनंद',
वहा पर कोई भी सताने नहीं जाते.

મળી ગયા

એવી રીતે નયનથી નયન મળી ગયા,
જાણે શ્વાસને નવા સંબંધ મળી ગયા.

જેને આખા જગતમાં શોધ્યા મેં,
એતો મને મારી જ અંદર મળી ગયા.

નીકળ્યો તો એકલો સફરમાં ઘરથી,
છોડે નહિ મને એવા હમસફર મળી ગયા.

જગત જેને ગોતે છે હરપળ બધે,
એવા અમુલખ અમને રત્નો મળી ગયા.

પોતાના તેજથી એકલો પડી ગયો સુરજ,
ચંદ્રને તો કેટલાય સિતારા મળી ગયા.

કંટકોની રાહ પર ચાલ્યો જિંદગીભર,
એટલે મરણપથારી પર ફુલો મળી ગયા.

નજર ભીની થઇ ગઈ ખુદાની 'આનંદ',
જ્યારે એને મારા ઝખ્મોના ખબર મળી ગયા.

तुम्हारे रूठ जाने से हम अकेले हो जाते है

तुम्हारे रूठ जाने से हम अकेले हो जाते है,
ऐसा लगता है जैसे हम कहीं खो जाते है.

तुम्हें सताने का हक हमे नहीं,
ये बात आप हमको कहा बताते है ?

तेरे रूठनेसे जिंदगी भी रूठ जाती है,
दिलसे अरमानो के फिर ज़नाजे ही उठते है.

हा हम तेरे ईश्क के काबिल नहीं दोस्त,
इसी लिये तो आप हमसे रूठ जाते है.

एक प्यार भरा दिल जो तेरे पास है,
हम तो उसकी धडकन पर मरते है.

मोहब्बतमें कोई शायरी लिखता नहीं,
ये वो लफ्ज़ है जो अपने आप निकल जाते है.

तेरे रूठ के जाने से यहाँ रात हो जायेगी,
मत जाओ छोडके हम अंधेरेसे डर जाते है.

हा अगर हमारी याद आये तो पीछे देख लेना,
'आनंद' हम तो आपके सायेंमें चलते है.

वक्त बदलता रेहता है

खुशियाँ और गम का
चक्कर चलता रेहता है,
वक्त बदलता रेहता है.

घाव खुद ही देकर के
फिर मरहम यही लगाता है,
वक्त बदलता रेहता है.

कभी अपनों को गैर और
गैर को अपना बनाता है,
वक्त बदलता रेहता है.

बनकर हमारा दिलबर हमराज़
फिर आखिरमे दिल तोड़ देता है,
वक्त बदलता रेहता है.

कभी शमशेर बनके वार करे
तो कभी ये ढाल बनता है,
वक्त बदलता रेहता है.

बनाता है यही हमको यहाँ
आखिरमे तोड़ देता है,
वक्त बदलता रेहता है.

बचपन, जवानी बुढापे में
ये निशान छोड़ के जाता है,
वक्त बदलता रेहता है.

हरबार युही बेदर्दी से
ये दर्द बदलता रेहता है,
वक्त बदलता रेहता है.

ईश्क मोहबत के नाम पे
ये घाव बदलता रेहता है,
वक्त बदलता रेहता है.

सुबह शाम और रातदिन
अंदाज बदलता रेहता है,
वक्त बदलता रेहता है.

'आनंद' चल तु इसके साथ
सफर को जिंदगी बनाता है,
वक्त बदलता रेहता है.

લાગણીઓ લીલામ કરી નાખી મેં

લાગણીઓ લીલામ કરી નાખી મેં,
માગણીઓ મ્યાન કરી નાખી મેં.

વહે છે ધસમસતી નદીની જેમ,
જિંદગી હવે બેલગામ કરી નાખી મેં.

આપણી વચ્ચે અંતર જરૂરી છે,
એટલે લક્ષ્મણરેખા દોરી રાખી મેં.

શ્વાસ અને ધડકનમાં જુનું વેર હતું,
એટલે બેય ને બંધ કરી નાખી મેં.

અમૃતના ઓડકાર તો મને આવે જ ને ?
કેટલીય પીડાઓ મોઢેથી ચાખી મેં.

'આનંદ' બધાને સમજાશે નહિ,
કેમ ગઝલ આ લોહીથી લખી મેં ?

પ્રેમ

પ્રેમ એ રાધા ને શ્યામ
પ્રેમ એ સીતા ને રામ
પ્રેમ કોઈ પાવન સરિતા
પ્રેમ કોઈ કવિની કવિતા.

પ્રેમ એક નશીલો જામ
પ્રેમ તો મીરાનું નામ,
પ્રેમ તારી પે'લી નજર
પ્રેમ એક અધુરી ગઝલ.

પ્રેમ લાગણીનું ખેતર
પ્રેમમા પ્રેમ જ ઉત્તર,
પ્રેમ એક વાત નાની,
પ્રેમ એક લાંબી કહાની.

પ્રેમ તારું મારું મિલન,
પ્રેમ શ્વાસ અને ધડકન,
પ્રેમ એક અધુરી પ્યાસ,
પ્રેમ તો ફુલોની સુવાસ.

પ્રેમ શબ્દોનો ખેલ,
પ્રેમ સપનાઓનો મહેલ,
પ્રેમ પવનનો સ્પર્શ,
પ્રેમ હૃદયનો હર્ષ.

પ્રેમ જ ઈશ્વરનું નામ
પ્રેમમા ચારે ચાર ધામ,
પ્રેમ 'આનંદ' મનનું ગીત,
પ્રેમ હાર વિનાની જીત.

લાગે છે એને પ્રેમ પહેલો થયો છે

દિવસ અને રાતને માણસનું સ્વરૂપ આપીને આ કવિતા લખી...

દિવસ રાતની પાછળ ઘેલો થયો છે,
લાગે છે એને પ્રેમ પહેલો થયો છે.

આખા દિવસનો થાક ઉતરી જાય છે ત્યારે,
રાત સાથે એની નજર મળી જાય છે જ્યારે.
રાતના પ્રેમમાં કેવો ચકચુર થયો છે ?
લાગે છે એને પ્રેમ પહેલો થયો છે.

એના દિલ પર કેટલાય ઘાવ થાય છે રોજ,
પડી પડીને ઉભો થાય છે એ રોજ,
એમ ને એમ ચકના ચુર થયો છે,
લાગે છે એને પ્રેમ પહેલો થયો છે.

સવારે એના ગાલ પર પ્રેમના નિશાન હોય,
સાંજ સુધી એની આંખમાં આંસુઓ જ હોય,
પ્રેમ એનો સળગીને પુર્ણ થયો છે,
લાગે છે એને પ્રેમ પહેલો થયો છે.

આવે છે દિવસની પાછળ સંધ્યા,
આવી મળે છે રોજ પેલી કોમળ પ્રભા,
તોય એ કેમ રાતનો શોખીન થયો છે ?
લાગે છે એને પ્રેમ પહેલો થયો છે.

પ્રેમની કેવી અનુપમ જોડી બનાવે છે ?
મળતા નથી અને મળશે નહિ એ વાત જાણે છે,
'આનંદ' આ પ્રેમનો આશિક થયો છે,
લાગે છે એને પ્રેમ પહેલો થયો છે.

कहा बढ़ पाओगे तुम ?

स्त्री पर समाज द्वारा लादे गए बंधनों के बारेमे कविता...

कब सोच बदलोगे तुम ?
कब आवाज उठाओगे तुम ?
मुजको दबाके रोककर कितना
कहा बढ़ पाओगे तुम ?

मुजको देवी कहलानेवाले,
सितम सारे करनेवाले,
बाँध के मेरे पैरों को,
कहा बढ़ पाओगे तुम ?

क्यों बनाई दीवारे तुमने ?
क्यों डाले है बंधन तुमने ?
मेरे पाँव सोने की जंजीर डालके
कहा बढ़ पाओगे तुम ?

मैं शक्ति हु मैं सिध्धि भी,
मेरे कदमोसे रिध्धि भी,
'आनंद' बहती हवा बांधके
कहा बढ़ पाओगे तुम ?

एक लडकी देखी है मैंने

खिले हुए गुलाब जैसी,
जलते हुए शबाब जैसी,
एक लडकी देखी है मैंने
कोई नशीली शराब जैसी.

जलते हुए चिराग जैसी,
अरमानो की आग जैसी,
एक लडकी देखी है मैंने
चांदनी हो बेदाग़ जैसी.

दिलमे कोई उमंग जैसी,
प्यार के खिलते रंग जैसी,
एक लडकी देखी है मैंने
मखमली कोई अंग जैसी.

खिले हुए कमल जैसी,
'आनंद' की गज़ल जैसी,
एक लडकी देखी है मैंने
एक लेहराते आँचल जैसी.

યાદ કરી લેજો

જો યાદ અમારી આવે તો દિલથી યાદ કરી લેજો,
કોઈ સાથ અગર ન આપે તો એક સાદ કરી લેજો.

દર્દ તમારા દિલનું અમને આપીને જાજો,
ને ખુશીયો વહેંચવામાં અમને બાદ કરી લેજો,
જો યાદ અમારી આવે તો દિલથી યાદ કરી લેજો.

સપનાઓની દુનિયામાં તમે રોજ મળી લેજો,
ને ક્યારેક એમ જ લાગણીની બથ ભરી લેજો,
જો યાદ અમારી આવે તો દિલથી યાદ કરી લેજો.

મૌનની ભાષા ઘટી પડે તો વાત કરી લેજો,
ને આંખ મળે જો અમથી તો આંખ ભરી દેજો.
જો યાદ અમારી આવે તો દિલથી યાદ કરી લેજો.

જે વાત કોઈ કાન ધરે નહિ એ વાત કરી લેજો,
ફરી મળશે નહિ ક્યારેય એમ આ રાત જીવી લેજો,
જો યાદ અમારી આવે તો દિલથી યાદ કરી લેજો.

જો હોય અગર કોઈ ગુસ્સો તો ક્રોધ કરી લેજો,
અહી ગરદન ઝુકાવી બેઠો છું વાર કરી લેજો,
જો યાદ અમારી આવે તો દિલથી યાદ કરી લેજો.

મળે જો કોઈ સંગાથ નવો તો સાથ કરી લેજો,
'આનંદ' એના પ્રેમની રેખા હાથ કરી લેજો.
જો યાદ અમારી આવે તો દિલથી યાદ કરી લેજો.
कभी मिलती है तारा बनकर,
कभी मिलती है सितारा बनकर,
मेरी जिंदगीमे आई हो तुम,
कोई ख़्वाब सुनहरा बनकर.

બુધવાર, 22 મે, 2013

લાગણીઓ માણસને નબળા પાડે છે,
લાગણીઓ માણસને ગુલામ બનાવે છે,
સાચું કહું છું હું માનો કે ન માનો,
લાગણીઓ જિંદગીને મોત બનાવે છે.
छमछम करती आई थी वो,
छमछम करती चली गई,
में अविलोप्य शाही लेके बैठा था,
वो वोट देकर चली गई.
સંધ્યાએ સાદ સંભળાય સુંદર,
ગીત ગાતી ગઝલને ગોતું ગામમાં,
વાદળોએ વખાણી વધારે વાતોથી,
મારા મનમાં મેઘાની મોસમ.
जिंदगी दामन छोड़ दे मेरा,
अब तेरे होने की अहेमियत नहीं,
यु तो बहोत मिले थे हमराही राहमे,
'आनंद' अब किसीको मेरी जरुरत नहीं.

મંગળવાર, 21 મે, 2013

મારી રેલવે સફર (Suffer)

આ છે ભાઈ ક્રિષ્ના અને એમના બેનશ્રી...
શિર્ષક :- મારી રેલવે સફર (Suffer)

          મારા એક મિત્રને પરણવાનું મન થયું. મન થયુ ઈ તો ઠીક પાછો મનેય બોલાવ્યો. હવે એમનામ પરણી જાય તો એનું શું બગડી જાય ? પણ એય મારા લગનમાં આવ્યો'તો અને ૧૦૧ નો ચાંદલો આપીને ૨-૩ ટાઈમ ઉભા ગળે ઝાપટી ગયો'તો. મને એ મિત્રનું એ જુનું વેર યાદ આવતા બદલો લેવાની પુરી તૈયારી સાથે હું તો નીકળી પડ્યો એને ભાંગવા. ( જોકે આમેય બીચાડો લગન કરીને ભંગાવાનો જ હતો ને ?)
         એનું ગામ પોરબંદર અને ગોંડલથી આઘુંય બોવ થાય. એટલે રેલગાડીની જાત્રા કરવાનું નક્કી કર્યું. લગન કરતા રેલગાડીમાં બેસવાનો હરખ વધારે હતો. એટલે મોટા ઉપાડે આગલા દિવસે જ રિઝર્વેશન કરાવી લીધું. હરખ વસ્તુ એવી રઈ ને ?
          સવારે આઠ વાગ્યાનો ગાડીનો ટાઈમ હતો પણ મને રેલ્વે ખાતા ઉપર ભરોસો નૈ. (આમ તો એકેય સરકારી ખાતા પર ભરોસો નથી.) એટલે વે'લા પાંચ વાગ્યે ઉઠવાનું નક્કી કરીને આલારામ મુક્યો. આલારામ પાંચ વાગ્યાનો હતો અને હું સાડા ચારે તો ઉઠી ગયો. અને સાત વાગ્યા ત્યાં તો જાણે હું જ પરણવા ન જાતો હોવ એમ તૈયાર થઇ ગયો. વાટ જોઈજોઈને સાત ના સાડા સાત કર્યા. અને પછી તો મોટા
ઉપાડે નીકળી પડ્યો. દોસ્તારને ભાંગવા, ઈ ખાઈ ગયો એનું વેર લેવા અને ખાસ તો રેલગાડીની મોજ લેવા.
          પોણા આઠે ગોંડલના રેલ્વે સ્ટેશને પૂગ્યો. અને રેલગાડીની રાહ જોવા લાગ્યો. જાણે કોઈ પેલો નંબર આવશે એવી આશા સાથે રિઝલ્ટની રાહ જોઈ ને એમ. આઠ વાગે ગાડી આવી. અને હું મારી સીટ ગોતવા લાગ્યો. એક બે ડબ્બામાં ચડ્યો ત્યારે ખબર પડી કે સીટ ગોતતા પે'લા ડબ્બો ગોતવો પડશે. અને D2 59 સીટ નંબર હતા એટલે ગોતવા લાગ્યો પણ ક્યાંય મળે જ નઈ. કો'ક કે આગળ છે, કો'ક કે પાછળ છે. એમ હું તો કેરમની કુકરીની જેમ અહીંથી ત્યાં અને ત્યાંથી અહી થવા લાગ્યો. ત્યારે ડબ્બામાં સીટ પર બેઠેલો દરેક વ્યક્તિ મને પાછલા જન્મનો વેરી લાગતો. એક જાણીતા રેલવેના કર્મચારી પણ આ જ ગાડીમાં ગુડાણા હતા એટલે એમને ફોન કર્યો કે આ રેલવેવાળા રીઝર્વેશનનો ડબ્બો રાખે છે ક્યાં ? એમણે કીધું કે અત્યારે ગમે એમાં ઘરી જાવ, વિરપુરથી બેસાડી દઈશ. અને બગડેલ ભાખરી જેવું મોઢું કરીને હું એક ડબ્બામાં ચડી ગયો. અને મનમાં જ કીધું, "હે જલારામબાપા ! મને મારી સીટ મળી જાશે તો હું ગોંડલથી વિરપુર ઉભો ઉભો રેલગાડીમાં આવીશ. (આમેય બીજો કોઈ છુટકો તો હતો નઈ.)
          ઉભા ઉભા મનમાં ને મનમાં કેટલાય વિચાર કરી લીધા. જો સીટ નઈ મળે તો ટી.સી. ની ગળચી પકડી લઈશ અને કહીશ કે મને સીટ દે બીજું કાઈ નઈ. અરે ! રેલવેવાળા ઉપર સીટ સાટું થઈને કેસ કરવાનુંય નક્કી કરી નાખ્યું. જેમતેમ કરતા કરતા વિરપુર આવ્યું અને ઓલા જુના જાણીતાને ફોન કર્યો. તો એ
પણ નીચે ઉતર્યો અને ફોનમાં કીધું કે આગલા ડબ્બામાં ગુડાવ અને ત્યાં ગુડાણો. જોયું તો આ રિઝર્વેશનવાળો જ ડબ્બો હતો. સિકંદર પછી મેં અડધી દુનિયા જીતી હોય એમ ખુશ થતા થતા મેં ડબ્બામાં વિજયપ્રવેશ કર્યો. ત્યાં તો એક માણસે બુમ મારી, "બોલ ભાઈ ?" મનમાં થયુ કે સિકંદરને કોણે બોલાવ્યો ?
જોયું તો એક વીર લાલટાઈવાળો, ઈનશર્ટ કરેલો અને પે'લીવાર નિશાળે ભણવા જાતો હોય એમ નવા નિશાળિયાની જેમ તૈયાર થયેલ ટી.સી. બેઠો હતો. જાણે આખી ટ્રેન મારા બાપાએ ખરીદી લીધી હોય એમ મેં એને મારી રિઝર્વેશનની ટીકીટ બતાવી. તો એ બોલ્યો, "ઓહ ! ગોંડલવાળા ભાઈ ! મને એમ કે તમે નથી
આવ્યા."
          મેં મનમાં કીધું, "રાકેશ ! તો મારા નામની બુમ મારવી'તી ને ?" અત્યારે ટીકીટ જોઈ ત્યારે મને બ્રહ્મસત્ય મળ્યું કે મારી ટીકીટ D1 59 ની હતી અને હું D2 59 ગોતતો હતો. D2 નો ડબ્બો તો હતો જ નઈ. અને પાછી કઠણાઈ તો જુઓ. મારી 59 નંબરની સીટ પર એક બેન બેઠા હતા અને એની સાથે એનો દસ બાર વર્ષનો છોકરો હતો. (સિકંદરના જીતેલા રાજ પર બીજાનો કબજો હતો.) ટી.સી.એ કીધું કે, "તમારે જ્યાં
બેસવું હોય ત્યાં બેસી જાવ તમારી સીટ પર તો લેડી છે."  મનમાં થયુ, "હે ભગવાન ! અહી પણ મહિલા અનામત ?" ઠીક હવે જે થયુ એ થયુ એમ માની ને હું ટી.સી. ની સામે જ બેઠો. જલારામબાપાને પણ કીધું કે લ્યો બાપા હું મારી માનતા અત્યારે જ પુરી ગણું છું અને તમેય એમ જ ગણજો. પેલા બેનનો બદલો આ ટી.સી. પાસે લેવાનું નક્કી કર્યું અને એને પૂછ્યા વિના એનું છાપું લઈને વાચવા લાગ્યો. આમેય બીજાના
છાપામાં સમાચાર પણ ઘણા બધા જોવા મળે, ઘરના છાપામાં કાઈ હોતું જ નથી.
          જેતલસર આવ્યું એટલે ટી.સી.ભાઈ કે તમે બીજી સીટ પર ચાલ્યા જાવ અહી સ્ટાફના આવશે. મને એનું ખુન કરી નાખવાનું મન થયુ પણ ગાંધીજી યાદ આવતા એને માફ કરીને જીવનદાન આપ્યું. અને હું બીજી એક સાવ ખાલી સીટ પર આવીને બેઠો. જાણે યુદ્ધ હાર્યા પછી નાનું ગામડું દાનમાં મળ્યું હોય એમ હું પાકેલ શીભડા જેવું મોઢું કરીને બેઠો. તોય થોડીકવારમાં એમ થયુ કે કાઈ વાંધો નઈ,આ
સીટ હારે જ પાછલા જનમની લેણાદેણી હશે.
          ઘણાબધા ફેરિયા સમોસા અને ભજીયા વેચતા હતા પણ પેલા પરણવા સાટું હરખ પદુડા થયેલા મનિયાના ઘરે ધાડ પાડવાની હતી ને ? એટલે કાઈ લીધું નઈ. મોઢું તો પાણી પાણી થતું હતું પણ વેર લેવું તો પુરું લેવું એ સનાતન ઈશ્વરી નિયમ યાદ આવતા જાતને રોકી લીધી. બારીએ બેઠો હતો તો જે હોય એ ખાલી જગ્યા જોઈને કે, "આયાં કોઈ આવે છે ?" અને હું રોફથી કહું, "આ રીઝર્વેશનનો ડબ્બો છે."
          એટલી વારમાં એક ઈનશર્ટ મારેલ અને બૈરીથી લડીને આવેલ મોઢાવાળા એક ભાઈ આવ્યા અને મેં એનેય મારું સનાતન વાક્ય કહી દીધું કે, "આ રીઝર્વેશનનો ડબ્બો છે." પણ પાડા ઉપર પાણી રેડી અને એને કાઈ અસર ન થાય એમ પેલા ભાઈને કાઈ અસર થઇ નઈ. ટુંકમાં એની નિયત મારી સામેની સીટ પર બગડી ગઈ'તી. ગાડી ઉપડવાનો ટાઈમ થયો એટલે એ આવીને બેસી ગયા. થોડીકવાર થઇ ત્યાં બીજા ભાઈ
આવ્યા, લંઘાયેલ ગાજર જેવા. એણે પેલા ભાઈને પુછ્યું અહી કોઈ આવે છે ? તો ઓલા ભાઈ એ તો એના બાપુજીએ આખી ટ્રેન રેલવેવાળાને દાનમાં દીધી હોય એમ કહી દીધું, "નહિ."
          મને થયુ કે એક જ ભાઈ છે ત્યાંતો એણે પાછળ બુમ મારી કે આયાં આવો. અને પાછળ આખું સરઘસ આવ્યું. એક બેન હતા અને એની સાથે એક છોકરો અને બે છોકરીઓ. મને થયુ આમેય સૌરાષ્ટ્રમાં આશરા ધરમનું ખુબ મહત્વ છે એટલે મેં મોટું મન રાખીને એમને બેસવા દીધા. (આમેય ના તો પડાય એમ હતી નહિ.)
          રેલગાડી ચાલુ થઇ એટલે પેલા ભાઈ એના કુટુંબને મુકીને ચાલતા થયા અને એની બૈરીને કે મેં ટી.સી. હારે વાત કરી લીધી છે કે સ્ટાફના છીએ. એના છોકરાને કે હું પાછળ બેઠો છું હો. એટલે મને થયુ કે એમનામ કે'તો હશે. અને મેં એને મનમાં ને મનમાં જાવાની આજ્ઞા આપી દીધી. (જોકે એણે આજ્ઞા માગી નો'તી પણ માગે એ પેલા આપી દેવાની મને જૂની ટેવ છે.)
          પણ મને ક્યાં ખબર હતી કે આ નાનકડો છોકરો મારી ભવ્ય રેલયાત્રાની પથારી ફેરવી નાખશે. એ તો ઘડીક થાય તો આ સીટે બેસે અને ઘડીક થાય તો સામેની સીટ પર જાય અને એ દરમ્યાન પોતાની ટામેટાની વેફરની અને ગંધારા ચંપલનો પાવન સ્પર્શ મારા પેન્ટને કરાવતો જાય. અને આ દરમિયાન પેલો ઘુષણખોર કે જેણે આ આફતને આમંત્રી હતી એ તો ક્યાંય રફુચક્કર થઇ ગયો. હું તો લગનમાં જાતો હતો
અને આ છોકરો મારા કપડાની ઐસી કી તૈસી કરતો હતો. મને ગુસ્સો તો બહુ આવતો હતો પણ બાળકમાં ભગવાન હોય છે એવું કો'ક દોઢ ડાહ્યાએ કીધેલું યાદ આવતા હું કાંઈ કે'તો ન'તો. અને આમેય એના મમ્મી તો એને રોકવાની કોશિશ તો કરતા જ હતા પણ આ ભાઈને એની ગરોળિયું શાંતિ લેવા દે તો ને ? ભાઈ જાણે મને દાનમાં મળેલ રાજ્યને પાછું ઝુંટવી લેવા માગતો હોય એમ મંડાઈ પડ્યો હતો.
          ત્યાં એક સ્ટેશનેથી એના બાપાએ હાઉકલી કરી. મેં કીધું આ વળી ક્યાંથી ગુડાણો ? એને જોઈને તો એનો કુંવર તો ઠીક પણ એની કુંવરીઓ પણ તોફાન કરવા માંડી. ઘડીક થાય તો એક વેફરવાળા હાથેથી મારા પેન્ટ પર એમની મુલાકાતની છાપ છોડે તો ઘડીક થાય તો કોઈ સામેની સીટમાં બેઠા બેઠા પાટા મારે. મને એમ થયુ કે આ બધા જરૂર મારા પાછલા જનમના વેરી હશે અને એટલે જ મારી પાછળ પડી ગયા
છે. થોડીકવાર થઇ તો પેલો ભાઈ ચાલ્યો ગયો.
          અને પાછા બીજા સ્ટેશનેથી આ ચાંડાલ ચોકડીનો માલિક એટલે કે પેલો લંઘાયેલ ગાજર જેવો પાછો આવ્યો અને આ વખતે તો બેઠો રહ્યો. મને એમ કે એ એના ચિલ્લરને ઓછા તોફાન કરવાનું કે'શે પણ એ તો આ બધાથી ટેવાયેલો હતો એટલે એને કાઈ અલગ ન'તું લાગતું પણ મારો તો જીવ બળતો હતો કેમ કે મારા લગનના પેન્ટની પથારી ફરતી હતી.
          છેલ્લે એ બધાય જામજોધપુર ઉતરી ગયા. મેં એક મોટો હાશકારો લીધો. થયુ કે જો એ બધાય પોરબંદર સુધી આવ્યા હોત તો હું ઓલા મનિયાના લગનમાં તો ન જાત પણ એનાથી બચવા કદાચ રેલગાડી હેઠે કુદી જાત.
          પણ મેંય મનમાં ભિષ્મ પ્રતિજ્ઞા લીધી કે,
          "હું આવતા જનમમાં ટી.સી.થાઈશ અને આ છોકરાને એની પાસે રિઝર્વેશન ટીકીટ હશે તોય રિઝર્વેશનના ડબ્બામાં નઈ ઘરવા દઉં."
          હું તો આજ થી ભગવાન ક્રિષ્ણ નેય નઈ માનું કેમ કે એના બાપાએ પાછું એનું નામ 'ક્રિષ્ના' રાખેલ. પણ હવે બીજી મોકાણ મંડાણી હતી. તડકોય ઝાઝો હતો અને લું પણ વાતી હતી. પણ હરખમાં ને હરખમાં હું પાણીની બોટલ લેવાનું ભૂલી ગયો'તો. તરસ તો લાગી હતી પણ કરવું શું ? ક્યાં કેટલીવાર ટ્રેન ઉભી રે'શે એ
તો ખબર નો'તી. એટલે પૂછડી દબાવીને બેઠો રહ્યો. એક સ્ટેશને તો પાણી ગોતવાની કોશિશ પણ કરી પણ જેવો નીચે ઉતરીને પાંચ ડગલા ચાલ્યો હોઈશ ત્યાં રેલગાડીના ડ્રાઈવરે હોરન માર્યું એટલે કે પાવો વગાડ્યો. અને મારું લુંટાતું રાજ બચાવવા હું પાછો ડબ્બા ભેગો થઇ ગયો. અને મનમાં જ ડ્રાઈવરને શ્રાપ દીધો કે,
          "આવતા જનમે તું રેલગાડીનો પાવો થાઈશ અને હું ડ્રાઈવર થાઈશ અને તને વગાડે જ રાખીશ. અરે સોરી, આવતા જન્મે નઈ એના પછીના જન્મે હો... આવતા જન્મે તો ઓલા છોકરાનો વારો કાઢવાનો છે."
          અને છેલ્લે બાર વાગ્યે હું પોરબંદર પૂગ્યો પણ ત્યાંતો મારા જ બાર વાગી ગયા હતા.

શુક્રવાર, 17 મે, 2013

ખાલી આ મકાન ને ખાલીખમ ઓરડા

શાળાએ વિદ્યાર્થી નહોતા ત્યારે આ કવિતા લખેલ...

ખાલી આ મકાન ને ખાલીખમ ઓરડા,
અધુરા અળખામણા લાગે છે ટહુકા,
નિસ્તેજ થઇ ગઈ સૃષ્ટી આ સઘળી,
ગેરહાજરી એમની કેવી લાગે છે અઘરી ?

આકાશ ન ગમે વાદળો વિના
શાળા ન ગમે બાળકો વિના
મંદિરમાંથી ઈશ્વર જાય જેમ,
બાગ નથી શોભતો આ પુષ્પો વિના.

હળવેથી સાંભળું આ પોપટનો અવાજ,
ધ્યાનથી દેખું આ પંખીના મિજાજ,
તોય ગમતું નથી આજ 'આનંદ'ને
એને તો જોઈએ વિદ્યાર્થીના સંવાદ.
તમને પામીને દુનિયા ખોઈ નાખું તોય ભલે,
મર્યા પે'લા દિવસ જિંદગીના માત્ર બે જ મળે તોય ભલે.
હું જિંદગી જીવીને થાકી ગયો,
હું થાકીને જિંદગી જીવી ગયો.
એક નવી ઝીંદગી ખીલી અને,
નવું ફુલ આવ્યું બાગમાં,
'આનંદ' આભાર ઇશનો,
આપ્યું તે જે વરદાનમાં.

જિંદગી હું તારા પર કુરબાન કરી દઉં

જિંદગી હું તારા પર કુરબાન કરી દઉં,
ફેલાવ એકવાર હાથ ને મારો જાન દઈ દઉં.

નથી હું કોઈ સિકંદર આ દુનિયાનો,
પણ તને મારી જિંદગીની જાગીર દઈ દઉં.

સપના મારા આંખો મારી તને દઈ દઉં,
વિચારોનો આખોય આ વૈભવ દઈ દઉં.

'આનંદ' સ્વાર્થની જ તો આ દુનિયા આખી છે,
ઝોળી ફેલાવ હવે મારા બધા સ્વાર્થ દઈ દઉં.

વિચારોના વૃંદાવનમાં એક રાધા છો તમે

વિચારોના વૃંદાવનમાં એક રાધા છો તમે,
અમારા હૃદયમાં જ રહીને કેટલા આઘા છો તમે ?

વહેલી સવારની પહેલી કિરણ છો તમે,
ઉપવનમાં સતત રેલાતી સુવાસ છો તમે.

જાણીને બધું જ કેટલા અજાણ છો તમે ?
લાગે છે વરસો જુની કોઈ ઓળખાણ છો તમે.

મંદિરમાં થાતી આરતીનો રણકાર છો તમે,
ઈશ્વરની કોઈ છબીને અણસાર છો તમે.

દુનિયામાં સંબંધોનાં કોઈ ને કોઈ નામ હોય જ છે,
'આનંદ' નામ વિનાનો મીઠો સંબંધ છો તમે.
હે ઊંઘણશી જાગ હવે,
સવારને સ્વીકાર હવે,
'આનંદ' આવ્યો છે ઘર તારા,
દરવાજો તો ખોલ હવે ?
હું તને પ્રેમ કરું છું,
એ વાત કહેતા મને આવડતું નથી,
વાત બહુ ટુંકી છે કે,
તારા વિના મને ક્યાય ફાવતું નથી.

क्योकि एक लडकी लडके को पागल बना देती है

नाना पाटेकर के प्रसिध्ध गीत 'एक मच्छर' पे लिखी हुई पेरोडी...

एक लडकी लडके को पागल बना देती है
एक लडकी.
एक लडकी लडके को पागल बना देती है
एक लडकी.

सुबह बनठन के घरसे निकलती है,
आईने पे हजारों जुल्म घंटो तक करती है,
दुसरी लडकी को देखकर दिल ही दिलमे जलती है,
क्योकि एक लडकी लडके को पागल बना देती है.

खानेमे होट डोग या सेंडविच ओर्डर करती है,
केंडल लाईट की वो बारबार फरमाईस करती है,
खर्चा करवाके वो लड़के को भिखारी बनाती है,
क्योकि एक लडकी लडके को पागल बना देती है.

आई लव यु, आई मिस यु वो बातबात में सुनाती है,
एक ही पट्टी न जाने कितने लडको को पढाती है,
पर मोबाइल बेलेन्स भी लड़केसे भरवाती है,
क्योकि एक लडकी लडके को पागल बना देती है.

शोपिंग मोल में हजारों के बिल बनाती है,
बातबातमे लाखो के नखरे लड़के को दिखाती है,
और आखिरमे बस युही 'आनंद' वो चुना लगाके जाती है,
क्योकि एक लडकी लडके को पागल बना देती है.

જિંદગીમાં

દર્દ કેટલાય મેં જોયા જિંદગીમાં,
ઘાવ કેટલાય મેં સહ્યા જિંદગીમાં,
દુનિયા તો હર વખત રંગ બદલે છે,
રંગ કેટલાય મેં લીધા જિંદગીમાં.

પ્રેમનો ડર હવે બહુ જ લાગે છે,
આમ તો કેટલાય ડર જોયા જિંદગીમાં,
લોકોને હવે ગમે તે કે'વા દઉં છું હું,
આરોપ કેટલાય મેં લીધા જિંદગીમાં.

રાતને દિવસ તો છે સમયની ઘટમાળ,
પણ કેટલાય રાત દિવસ મેં જોયા જિંદગીમાં,
આમ તો કેટલાય છે દોસ્ત 'આનંદ' ને,
પણ તોય કેટલાક મોતી મેં વીણ્યા જિંદગીમાં.
तुम हमारा नाम याद रखना,
लबोसे जो पिया वो जाम याद रखना,
तेरे भाईने बहोत धोया मुजे घर पे,
तेरी गलीमे गुजरी वो शाम याद रखना.

नकली

रोना है नकली, हसना भी नकली,
यहाँ पर हर चीज़ मिलती है नकली.

बाग है नकली, बहार भी नकली,
भगवानको फुलोका हार भी नकली.

दर्द है नकली, दुआ भी नकली,
भिखारीको दिया दान है नकली.

मौसम है नकली, सनम भी नकली,
उसकी खाई हुई हर कसम है नकली.

इंतज़ार है नकली, ऐतबार भी नकली,
हरबार तेरे आने का एहसास है नकली.

सुबह है नकली, शाम भी नकली,
शाकिने पिलाया वो जाम है नकली.

गज़ल है नकली, गीतभी तो नकली,
'आनंद' छोड़ दे अब सारे ख़याल नकली.

मेरे को मच्छर करडते है

मच्छर करडते है मेरे को मच्छर करडते है.

न जाने किस जनमका ये बदला लेते है,
मेरे को मच्छर करडते है.

पाटी के खाटलेमे हेठे से आते है,
मेरे को मच्छर करडते है.

कानके पास आके बेसुरे गाना गाते है,
मेरे को मच्छर करडते है.

मलेरिया, डेंग्यू और चिकनगुनिया देते है,
मेरे को मच्छर करडते है.

खुन पी के मुजे मेरी पत्नीकी याद देते है,
मेरे को मच्छर करडते है.

'आनंद' छिप छिप के लड़ के मुजको सताते है,
मेरे को मच्छर करडते है.

ગુરુવાર, 16 મે, 2013

મારી કઠોરતાને તું કેમ તોડીશ, ભગવાન ?
છેલ્લા શ્વાસે કીધું મેં હજી એક ઘા કરીલે.
तु मेरे दिलकी धडकन है,
तु मेरे साँसों की डोर है,
'आनंद' का प्यार और क्या है ?
मेरे होने का वजुद ही तु है.
हम रूठ कर भी तुजे मनाएंगे,
हम मर कर भी तुजे बचायेंगे,
एकबार आ भी जाओ मेरे पास तुम,
हम जलकर भी तुजे सजायेंगे.

દુનિયા

બદનામીનો તાજ બનાવી પહેરાવે છે દુનિયા,
સાચ ખોટના ખોટા ભેદ સમજાવે છે દુનિયા.

આકાશ ને તારામાં પણ ભેદ રાખે દુનિયા,
ઈશ્વર અને ઇન્સાન ને કેવા નોખા પાડે દુનિયા ?

રીવાજોની સરહદ બાંધી ખુબ રોકે દુનિયા,
પાંખો ઉડતા પંખીની બાંધે છે આ દુનિયા.

પૈસો દેખી કેવી પાછળ પાછળ આવે દુનિયા ?
નિર્ધનને તો ઠોકર ઉપર જીવાડે છે દુનિયા.

મોજે તો માણસ ને ભગવાન બનાવે દુનિયા,
રૂઠે તો ભગવાન ને પણ ભાંગી નાખે દુનિયા.

નેતા ને અભિનેતાને માથે મુકે દુનિયા,
સારા ને સાચાને કેવી રઝળાવે છે દુનિયા.

આમ જુઓ તો નામ માત્રની બસ છે દુનિયા,
'આનંદ' કહું કેવી ને કેટલી બેદર્દ છે દુનિયા ?

हाई हाई तेरा भाई

साला जब मेहमान बनके आता है तो बीवी अपने पतिको भी भूल जाती है, इस बात की हज़ल...

मुजे लगता है कोई कसाई,
हाई हाई तेरा भाई.
कोई बहोत बड़ी शामत आई,
हाई हाई तेरा भाई.

तु मुझसे दुर हो जाती है,
उसकी बातोमे खो जाती है,
जैसे मैं फटा दुध और वो मलाई,
हाई हाई तेरा भाई.

मुजको तु भुखा रखती है,
हाथी की तरह उसे खिलाती है,
मेरे पुरे महीने की कमाई,
हाई हाई तेरा भाई.

मेरा गद्दा तकिया उसको देती है,
और खुद आराम से सोती है,
मुजे क्यों फटी हुई रजाई ?
हाई हाई तेरा भाई.

मुजे साला बहोत सताता है,
जब भी वो घरमे आता है,
जैसे कोई क़यामत आई,
हाई हाई तेरा भाई.

तु मेरे दिलकी रानी है,
पर इतनी मेरी कहानी है,
'आनंद' अब बनजा घरजमाई,
हाई हाई तेरा भाई.

मैं डर डर के क्यों रहू ?

एक पतिको सपनेमे उसकी पत्नी आती है तो वो ये बात करता है...

मैं डर डर के क्यों रहू ?
मैं मर मर के क्यों रहू ?
तु बीवी होगी अपने घरकी
मैं सपने मे क्यों डरु ?

सारे कपडे धो दिये है,
और इस्त्री भी कर दी है,
ख़्वाब में तेरी सेवा करू,
ये तो बहोत बेदर्दी है.

टिंकु की पढ़ाई के लिए ही,
मैं रात-रातभर जागता हु,
पुरी हो गई एक्जाम सारी तो,
अब मैं छोटा वेकेशन मांगता हु.

शादी से पेहले हर लडकी
ऐश्वर्या केट लगती है,
अब हाल ये हो गया है मेरा,
मैं बोल तु बेट लगती है.

सपनेमे आकर के मुजको
तु क्यों सताया करती है ?
सुन्दर लडकी साथ हो तब
क्यों टिंकु के पापा केहती है ?

सुबह शाम मैं तेरा गुलाम,
ये बात बताना रेहने दो,
'आनंद' अब थोडी देर सही
मुजे सपनेमे ही जीने दो.

आंसु मेरी आंखोमे आते नहीं

आंसु मेरी आंखोमे आते नहीं,
अगर तुमसे मुलाक़ात होती नहीं,
हर इम्तिहान मैं पास कर ही लेता
अगर स्कोड उसदिन आती नहीं.

कुछ पढ़ाई तो मैं भी कर ही लेता,
अगर वो पास पढनेको आती नहीं,
कहती थी समजाओ मुजको सारी समज,
पर वो नादान मुजको समजी ही नहीं.

हा तुम पास हो गई इस इम्तिहान में,
पर मोहब्बत की एक्जाम आसान नहीं,
'आनंद' मत कर उसके जाने का गम,
ये वो एक्जाम है जो फिर आती नहीं.

कैसे भी करके मेरी शादी करा दो

'तारक मेहता का उल्टा चश्मा' के पोपटलाल के पात्र पर ये कविता लिखी...

मुजे मेरी जिंदगीकी वो हँसी सजा दो,
कैसे भी करके मेरी शादी करा दो,
दुनिया मेरी ये सपनोसे सजा दो,
कैसे भी करके मेरी शादी करा दो.

गोरी या काली हो, चालाक या भोली हो,
नाजुक कली और थोड़ी नखरेवाली हो,
मुजको एक प्यारी सी परी से मिला दो,
कैसे भी करके मेरी शादी करा दो.

गुजराती, पंजाबी या कोई राजस्थानी हो,
लडकी चाहे वो देशी या परदेशी हो,
मेरी सोई हुई तकदीर को जगा दो,
कैसे भी करके मेरी शादी करा दो.

पोपट को मैना से कौए को कोयलसे,
घोड़े को गधी से कोई तो मिला दो,
'आनंद' इस पोपट को उल्लु बना दो,
कैसे भी करके मेरी शादी करा दो.

देखी एक लडकी

मखमली आँचल सी,
लहेराते बादल सी,
देखी एक लडकी.

पावन सी गंगा सी,
नटखट पतंगा सी,
देखी एक लडकी.

सुरोमे सरगम सी,
नदियों के संगम सी,
देखी एक लडकी.

भवरों के गुंजन सी,
खिले हुए यौवन सी,
देखी एक लडकी.

'आनंद' गंगाजल सी,
खिले हुए कमल सी,
देखी एक लडकी.

મોદી

માનનીય મુખ્યમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદી પર આ કવિતા લખી છે જેમાં દર્શાવેલ
તમામ વિચારો મારા અંગત વિચારો છે...

ગુજરાતની શાન છે મોદી,
ગુજરાતીનું માન છે મોદી,
રોકી શક્યું ના રોકે રોકાય નૈ,
એક એવું તોફાન છે મોદી.

યોગીઓનું ધ્યાન છે મોદી,
સંતોનું અભિમાન છે મોદી,
મળ્યું અમુલખ ઈશ્વરથી,
એક એવું વરદાન છે મોદી.

યુવાનોમાં યુવાન છે મોદી,
દેશભક્તિનું ગાન છે મોદી,
નીરખી રહ્યું છે આખું જગત,
ભારતની પહેચાન છે મોદી.

ચાણક્યના શિષ્ય મોદી,
ગુજરાતના છે ભિષ્મ મોદી,
'આનંદ' મારા મનની કહું છું,
હવનકુંડની ભસ્મ મોદી.

બુધવાર, 15 મે, 2013

ये यादे

कभी दिलको जलाती है कभी आंसु पीलाती है,
चुपके से कभी दिलमे चली आती है ये यादे.

नजरके सामने अब कोईभी मंजर नहीं दिखता,
कभी राहें कभी मंजिल बन जाती है ये यादे.

वक्तको रोक लेती है कभी ये मोड लेती है,
सुबह और शामको भी तो बदल देती है ये यादे.

मोहब्बत और नफरत में कोई रिश्त्ताभी लगता है,
रिश्तों का कोई बंधन मुजे लगती है ये यादे.

के तेरे हुस्नका हरबार मैं दीदार करता हु,
मेरे लिये तेरा दर्पन बन जाती है ये यादे.

कभी कोमल फुलो सा कोई बाग लगता है,
कभी कांटोभरा ताज बन जाती है ये यादे.

दीदार में तेरे कभी मैं खोया रेहता हु,
दिलमे जब कभी दस्तक दे जाती है ये यादे.

जिंदगी और भी 'आनंद' की मायुस बनती है,
गज़ल बनके लबोपे जब भी आ जाती है ये यादे.

क्या लडकी भाई क्या लडकी !

मेघ जैसे रंगवाली
पवन उमंगवाली
भीडमे भी वो निराली
क्या लडकी भाई क्या लडकी !

देखनेमे वो सयानी,
पर दिलसे वो भोलीभाली,
जैसे फुलो भरी डाली
क्या लडकी भाई क्या लडकी !

रातमे वो रातरानी
सुबह गुलाब कली
हर वक्त लगती सुहानी
क्या लडकी भाई क्या लडकी !

ज़रनोका जैसे पानी
गीतामे कुरानबानी
पर दिलसे दिवानी
क्या लडकी भाई क्या लडकी !

करे सिर्फ मनमानी
लगे मुजे मेरी नानी
'आनंद' की वो कहानी
क्या लडकी भाई क्या लडकी !
કહું કેમ તમને કે કેવા લાગો છો ?
મને તો ખુદથીયે વધુ પ્યારા લાગો છો,
રહો છો સતત મારા વિચારોમાં કેમ ?
લાગે છે આજકાલ સાવ નવરા લાગો છો.
हर रंगमे फिजा आपकी,
हर रंगमे खुश्बू आपकी,
'आनंद' देखता है कही भी
मिलती है बस नजाकत आपकी.
શરમ ને સ્નેહ બતાવે છે આંખો,
મૌન રહીને પણ બોલાવે છે આંખો,
દર્દ દિલનું કેમ છુપાવે છે આંખો ?
ટુંકમાં કેટલુંય સમજાવે છે આંખો.
નથી રે'તી સવાર કે સાંજની ખબર,
નથી રે'તી કામ કે કાજની ખબર,
તમારી યાદમાં કેટલો દુઃખી 'આનંદ' ?
નથી તમને મારા પ્રેમની ખબર.
તમારી આંખે જગત જોવું છે,
તમારા શ્વાસે જીવન જીવવું છે,
ખતમ કરી દઉં 'આનંદ'ને
તમારા નામે લીલામ થાવું છે.
इस दिलमे आशियाना मत देना किसीको,
लोग यहाँ फिर ज्यादा ठहेरते नहीं,
छोड़ देते है साथ 'आनंद' का
साये भी रातमे साथ होते नहीं.
दर्द नहीं क़यामत से हुआ,
दर्द नहीं मोहब्बत से हुआ,
इ दोस्त जब तुने दामन छोड़ दिया,
दर्द मुजको मेरी साँसों से हुआ.

जैसे फटा हुआ रुमाल

तु बन गई मालामाल
मुजे करके तु कंगाल
मेरा बनाया ऐसा हाल
जैसे फटा हुआ रुमाल.

मेरे जड़ गए सारे बाल,
तुने चली थी ऐसी चाल
मेरा हाल हुआ बेहाल
जैसे फटा हुआ रुमाल.

मैं हो गया था घायल,
तुने ऐसी खनकाई पायल,
मेरी गली ना ऐसे दाल,
जैसे फटा हुआ रुमाल.

तेरी नागिन जैसी चाल,
तेरे गोरे गोरे गाल
मेरी कछुए जैसी खाल,
जैसे फटा हुआ रुमाल.

तु है नया नवेला साल,
मैं कोई सेकंडहेंड माल,
'आनंद' छोड़ दे ये बबाल,
जैसे फटा हुआ रुमाल.

મંગળવાર, 14 મે, 2013

ઝંખના

ઝંખના
                           આજે આનંદ બહુ ખુશ છે. પોતાની પત્ની સારિકાને એ સરપ્રાઈઝ દેવાનો છે. બિચારી ઘણા સમયથી પોતાના ઘરમાં જ પુરાઈ ગઈ હતી. પોતે પૈસા અને સુખ સગવડની લાલચમાં એટલો વ્યસ્ત થઇ ગયો હતો કે ક્યારે એ પોતાની પત્નીથી દુર થઇ ગયો એનો એને પણ ખ્યાલ ન રહ્યો. 
                            સ્ટીયરીંગ પર હાથ રાખીને ગાડી ચલાવતા ચલાવતા જ એ એના અને સારિકાના ભૂતકાળના સંસ્મરણો માં ખોવાઈ ગયો. જ્યારે એણે પહેલીવાર એને જોઈ હતી ત્યારે પોતે એની સુંદરતામાં એટલો ખોવાઈ ગયેલો કે મિત્રને એના મેરેજની વધામણી દેવાનું જ ભૂલી ગયો. એ હતી એની પહેલી મુલાકાત. આમ તો એ પણ દેખાવડો અને પૈસાદાર હતો પણ આજસુધી કોઈ છોકરી એના ઉપર આટલી અસર નો'તી કરી શકી જેટલી અસર સારિકા ની ખાલી એક નજરથી થઇ હતી. શોભનાબેન, આનંદના મમ્મીને આ વાત સમજતા જાજી વાર ન લાગી અને એમણે સારિકા વિશે લગ્નમાં આવેલા બીજા સબંધીઓ પાસેથી માહિતી લઇ લીધી અને એમને પણ એ ખુબ ગમી હતી.
                           સારિકા  કોલેજના છેલ્લા વર્ષમાં હતી અને એના દેખાવને લીધે એને ત્યાં લગ્નનાં અનેક પ્રસ્તાવો આવી ગયેલા પણ એના પિતા જાણતા હતા કે એની દીકરી અમુલ્ય રત્ન જેવી છે. અને એટલે જ એના યોગ્ય વરની શોધમાં હતા.
                           ત્રેવીસ વર્ષની સારિકામાં યુવાની તો બહુ વહેલા પ્રવેશી ચુકી હતી પણ આજસુધી એની નજર પણ કોઈ છોકરા પર ઠરી નહોતી. એની સુંદરતાનું એને અભિમાન તો નો'તું પણ માન જરૂર થી હતું.
                           ખેર, આનંદ અને સારિકાની જોડી જાણે ભગવાને જ નક્કી કરી હોય એમ થોડાક જ દિવસોમાં એમના લગ્નની વાત ચાલી અને લગ્ન થઇ પણ ગયા. બંનેને એમનો એ જીવનસાથી મળી ગયો જેની એમને રાહ હતી. સારિકા માટે તો જિંદગી જાણે સોળે કળાએ ખીલેલ ગુલાબ બની ગઈ હતી. હવે એને કાઈ જોતું નહોતું. એની પાસે બધું જ હતું, પ્રેમાળ પતિ, માતા જેવા સાસુ અને સુખી સંપન્ન કુટુંબ.
                           પણ આનંદ તો સારિકાને દુનિયાની બધી જ ખુશીઓ આપવા માગતો હતો અને એટલે જ છેલ્લા એક વર્ષથી પોતે પોતાના ધંધામાં એટલો વ્યસ્ત થઇ ગયો હતો કે ક્યારે એ સારિકાથી દુર થઇ ગયો એની એને ખબર પણ ન રહી. સારિકાને એનો પ્રેમ જોઈતો હતો, નઈ કે પૈસા. પણ આ વાત એ નહોતો સમજી શકતો.
                           પણ આજે એમના લગ્નની પાંચમી વર્ષગાંઠ છે. અને પોતે એક ઓફિસિઅલ કામ માટે મુંબઈ જાય છે એવું એણે સારિકાને કીધેલું કેમ કે એ એને સરપ્રાઈઝ પાર્ટી આપવા માગતો હતો. હોટેલ પણ બુક કરી લીધી હતી. બધું જ ગોઠવાઈ ગયું હતું. હવે એ પોતાના દિલના ટુકડાને એના લેવા ઘરે જતો હતો.
                             રાતના દસ વાગ્યા હતા. મમ્મી તો એના રૂમમાં સુઈ ગયા હતા. ઘરની એક ચાવી એની પાસે હતી એટલે પોતે ડોરબેલ વગાડ્યા વિના જ ઘરમાં આવ્યો. અને ધીમા પગે પોતે બેડરૂમપાસે જઈને દરવાજો ખોલ્યો.
                             પણ સામેનું દ્રશ્ય જોઈને એ સ્તબ્ધ થઇ ગયો. એની સારિકા, એની પત્ની, રાજકુમારી કોઈ બીજા પુરુષની બાહોમાં લપેટાયેલી હતી. એના હાથમાં રહેલી ગીફ્ટ સરકી ગઈ અને એમાં રહેલું કાચનું દિલ તૂટ્યું . અને આ દિલ તૂટ્યાનો અવાજ સારિકાના કાન સુધી પહોંચ્યો પણ ખરો...
                             સારીકાએ આનંદને જોયો અને જાણે એના પર વજ્રઘાત થયો. એણે તરત પેલા પુરુષને દુર ધકેલી દીધો પણ દુર ધકેલવામાં એણે બહુ મોડું કરી નાખ્યું હતું.
                             "આનંદ !..."
                             પણ આનંદ વધુ કાઈ સાંભળી શકે એમ હતો જ નઈ. અથવા તો હવે એને સાંભળવા માટે કાઈ બાકી નો'તું રહ્યું. એ ચુપચાપ રૂમમાંથી નીકળી ગયો. હા, આવ્યો ત્યારે હળવા પગે જરૂર આવ્યો હતો પણ હવે તો એના પગ પર જિંદગીનો ભાર આવી ગયો હતો...
                             આનંદ પોતાના ગેસ્ટરૂમમાં જઈને બેડ પર ઢળી પડ્યો. એ કાંઈ સમજી ન શક્યો કે આ બધું શું થયુ ? કેમ થયુ ? કેટ કેટલા પ્રશ્નો એના મનમાં ઉભા થતા હતા અને દરેક પ્રશ્ન એના દિલમાં પણ અસહ્ય પીડા ઉભી કરતો હતો.
                              બીજી તરફ સારિકા પણ ખત્મ થઇ ગઈ હતી. એને ઘણું બધું કહેવું હતું આનંદને પણ હવે એનામાં એટલી હિંમત નહોતી. રાત જેમ જેમ વીતતી ગઈ એમએમ એનો ઘા ઊંડો નેઊંડો ઉતરતો ગયો.
                              બીજા દિવસે સવારે શોભનાબેન ઉઠ્યા અને સારિકા ઉઠી કે નઈ એ જોવા એના બેડરૂમમાં ગયા. અને દરવાજો ખોલતા જ એમનાથી ચીસ પડાઈ ગઈ. સારિકાનું શરીર પંખા પર લટકતું હતું. અને જે સુંદરતા લોકો કલાકો સુધી નીરખતા રેહતા હતા એના પર આજે  શોભનાબેન બીજી નજર પણ નાખી શક્યા નહિ. એમણે આડોશી પાડોશી અને પોલીસને બોલાવ્યા. પોલીસને એક ચીઠી મળી...

વ્હાલા આનંદ,
                                  હું તને મોં બતાવવાને  લાયક નથીરહી. મને ખબર છે કે તું મને બહુ જ પ્રેમ કરે છે અને હું પણ તને બહુ જ પ્રેમ કરતી હતી અને કરું છું. પણ છેલ્લા એક વર્ષથી તે મને તારાથી દુર કરી નાખી. હું તારો પ્રેમ ઝંખતી હતી પણ તું તારી પૈસાની દુનિયામાં જ ખોવાઈ ગયો હતો. ત્રણ મહિના પહેલા મને મારો કોલેજનો મિત્ર મંથન મળ્યો. અમે શરૂઆતમાં એક મિત્ર તરીકે જ મળતા હતા. પણ જે લાગણીની ઝંખના મને તારી પાસેથી હતી એ મને મંથન પાસેથી મળવા લાગી. અને અમારા સબંધે પાપનું સ્વરૂપ લઇ લીધું. હું તને દગો દેવા નો'તી માગતી પણ કદાચ તું ભૂલી ગયો કે હું એક સ્ત્રી છું. શક્ય હોય તો મને માફ કરી દેજે...
ક્યારેક  જે તારી હતી એ,
સારિકા

                               શોભનાબેન તો કાંઈ સમજી શકે એવી હાલતમાં જ નો'તા પણ સારિકાના પિતાની નજર હવે જમીનથી ઉપર થવા તૈયાર નહોતી. એટલીવાર માં જ પોલીસને એક ચીસ સંભળાણી. બધા દોડીને એ દિશામાં ગયા.
                                ગેસ્ટરૂમમાં જમીન પર આનંદનો લોહીથી લથબથ દેહ પડ્યો હતો. પોલીસે તપાસ કરી પણ બહુ મોડું થઇ ગયું હતું. એના બંને હાથની નસ કપાએલી હતી. ટેબલ ઉપર એક ચીઠી મુકેલ હતી જેમાં લખ્યું હતું કે...

સારિકા,
હું  તને ખુબ જ પ્રેમ કરું છું અને કરતો રહીશ. કાલે રાતે મે તને જ્યારે પારકા પુરુષની બાહોમાં જોઈ ત્યારે મારી ઉપર શું વીત્યું એ હું તને નઈ કહી શકું. પણ હું એટલું તો સમજી જ ગયો કે હવે તું મારી સારિકા નથી રહી. કદાચ હું જ તને સમજી ન શક્યો. પણ એટલું તો સમજી જ ગયો કે હવે તારી જિંદગીમાં મારું કોઈ અસ્તિત્વ નથી. હું તને મારી સાથે પરાણે રાખીને દુઃખી કરવા નથી માગતો. પણ તને એટલો બધો પ્રેમ કરું છું કે તને છોડીને જીવી નઈ શકું. એટલે હું તારી દુનિયાને છોડી જાવ છું. શક્ય હોય તો મને માફ કરજે.
એક સમયે જે તારો હતો એ,
આનંદ
રોજ રોજ મોડી રાત સુધી જાગું,
વે'લી સવારમાં જો સપનું આવે તારું.

આંખમાંથી એમ જ નીકળે છે આંસુ

આંખમાંથી એમ જ નીકળે છે આંસુ,
સંબંધોની લાશ બની જાય છે આંસુ,
દર્દ તો મારે કોઈને કેવો નથી હોતો,
પણ એનો એહસાસ કહી જાય છે આંસુ.

હજારો પીડાની કથા બની જાય છે આંસુ,
કહું કેવી વ્યથા બની જાય છે આંસુ ?
આમ તો વાત સાવ નાની ને ટૂંકી લાગે છે,
દર્દની કોઈ અજબ ગાથા બની જાય છે આંસુ.

ક્યારેક તમારું નામ કહી જાય છે આંસુ,
ક્યારેક પોતાને બદનામ કરી જાય છે આંસુ,
રહે છે આમ તો મલકતા અને બોલતા,
ક્યારેક અમસ્તા ગુમસુમ બની જાય છે આંસુ.

મુલવવા જાવ તો કોઈથી મૂલવાય ના આંસુ,
સમજી વિચારીને દોસ્ત વપરાય આ આંસુ,
'આનંદ' ને સમજવું હવે કેટલું અને કેવું ?
સમજો તો પલકમાં પણ સમજાય આ આંસુ.

સોમવાર, 13 મે, 2013

लोग

भीडमे कही खो जाते है लोग,
दुर खुदसे ही हो जाते है लोग,
मैं करता नहीं कुछ भी यारो
फिर क्यों मुजको धो जाते है लोग ?

कैसे कैसे यहाँ होते है लोग,
ऐसे वैसे भी यहाँ होते है लोग,
पान तो पनवारी ही देता है यारो,
फिर मुजको क्यों चुना लगाते है लोग ?

मैं हँसता हु तो हँसते है लोग,
मैं रोता हु तो सताते है लोग,
जोली मेरी खाली देखकर यारो,
खुदको ही भिखारी बताते है लोग.

कभी अपने बनके आते है लोग,
कभी बेगाने बन चले जाते है लोग,
ऐतबार मैं न करू किसीका यारो,
ये बात हरबार सुनाते है लोग.

भुखेको भूखा मारते है लोग,
पथ्थरो पे दुध डालते है लोग,
'आनंद' क्या कहे और अब यारो ?
उसके दर पर उसको डाँटते है लोग.

गजल है

तनहाई में साथ देती गजल है,
दर्द में मेरे साथ रोती गजल है,
भीडमे तनहाई बन जाती गजल है,
तनहाई में तेरी याद होती गजल है.

सुरज का हर संदेश लाती गजल है,
किरणे भी मुजको सुनाती गजल है,
चांद रातको जब सुनाता गजल है,
चांदनी मेरे संग गाती गजल है.

साँवले से मुख पर आती गजल है,
अंदाज मुजे अपना बताती गजल है,
रूप रंग से बन जाती गजल है,
हर बार रंग बदलती गजल है.

तुजे देखनेसे बन जाती गजल है,
दिलमे फिरसे धडकती गजल है,
देख कर तुजको मचलती गजल है,
जुदा होके आंखमे छलकती गजल है.

मुजको हर वक्त सताती गजल है,
पर दिलका वो प्यार बताती गजल है,
'आनंद' सुबह शाम होती गजल है,
मुजे तो अल्लाह राम लगती गजल है.

એક છોકરી મારાથી એવી રીસાઈ ગઈ.

એક છોકરી મારાથી એવી રીસાઈ ગઈ,
કેમ રે મનાવું કેમ કેમ સમજાવું ?
તમે જ કયો શું હું કરું ને શું કરું નૈ ?
એક છોકરી મારાથી એવી રીસાઈ ગઈ.

નાજુક નમણી ને નટખટ દિલની,
ક્યારેક સવાર તો ક્યારેક રજની,
શું કહું કેવી કેવી લાગે છે ભઈ ?
એક છોકરી મારાથી એવી રીસાઈ ગઈ.

સુંદર સુશીલ અને પાછી ભોળી,
ક્યારેક સાવ એકલી ક્યારેક હોય ટોળી,
ક્યારેક બોલે હા તો ક્યારેક બોલે નૈ,
એક છોકરી મારાથી એવી રીસાઈ ગઈ.

ઝાંઝર જેવો એનો મીઠો કલરવ,
ક્યારેક શિવ બને ક્યારેક માધવ,
અદાઓ એની મને ક્યારેય સમજાય નૈ,
એક છોકરી મારાથી એવી રીસાઈ ગઈ.

પંડિત જ્ઞાની ને મનથી ચંચળ,
પાવન જાણે ગંગાનું નિર્મળ જળ,
ગોતવા જાતાંય જેની જોડ મળે નૈ,
એક છોકરી મારાથી એવી રીસાઈ ગઈ.

મનાવું એને લખીને આ કવિતા ?
પીવડાવું એને મેઘની સરિતા ?
'આનંદ' એને કહી દઉં હવે રીસાઈ નૈ,
એક છોકરી મારાથી એવી રીસાઈ ગઈ.

રાધા

વાંસળીના સુરમાં એક સુર રાધા,
લાગણી ને પ્રેમમાં એક પૂર રાધા,
આમ તો પાસે ને આમ દુર રાધા,
શ્યામના સ્મિતનું એક નુર રાધા.

વેદ ને ધર્મમાં એક નામ રાધા,
મોહ માયા મર્મમાં એક નામ રાધા,
મુક્તિના બંધનમાં એક નામ રાધા,
સૃષ્ટિના સ્પંદનમાં એક નામ રાધા.

ચંદ્ર અને સૂર્યમાં એક તેજ રાધા,
આત્મા અને મનમાં એક ભેદ રાધા,
'આનંદ' રાગ અનુરાગ બધા શું કહે ?
ઉકલે ઉકલાય નહિ એક વેદ રાધા.

કીટ્ટા

નાનકડું એ નામ કીટ્ટા
કરી નાખે બદનામ કીટ્ટા
તારું એ હથિયાર કીટ્ટા
મને કરે લાચાર કીટ્ટા.

ક્યારેક સમજાવે છે કીટ્ટા
ક્યારેક તડપાવે છે કીટ્ટા
મારી ભુખ પર તારું કીટ્ટા
જમવાને ધમકાવે છે કીટ્ટા.

ક્યારેક આવે કામ કીટ્ટા
ક્યારેક થાય નાકામ કીટ્ટા
નશીલો કોઈ જામ કીટ્ટા
કરે પછી સંગ્રામ કીટ્ટા.

નાનપણની યાદ કીટ્ટા
માસુમ કોઈ સાદ કીટ્ટા
કેવું અલગ આઝાદ કીટ્ટા ?
મને મળી દાદ કીટ્ટા.

ખાટો મીઠો સ્વાદ કીટ્ટા,
આંસુને કરે બાદ કીટ્ટા,
તને મળી સોગાદ કીટ્ટા,
મને મુબારખબાદ કીટ્ટા.

તારી દોસ્તીમાં રીત કીટ્ટા,
ક્યારેક તારું સ્મિત કીટ્ટા,
'આનંદ' હાર ને જીત કીટ્ટા,
જીવનનું આ ગીત કીટ્ટા.
दोष तेरा था या मेरा है,
घाव तेरा बड़ा गेहरा है,
'आनंद' का मुनीम उपरवाला
मेरा हिसाब तो वही करता है.
आज मैं तेरे दरबार में आया हु,
तेरी फरियाद तेरे खिलाफ लाया हु,
'आनंद' की मोहब्बत समजले तु भी,
दर्द और आंसुओ का सैलाब लाया हु.
पता नहीं था की आंसु गज़ब ढाते है,
जो बता नहीं शकते वो कहानी सुनाते है,
प्यार तो जिंदगीकी अनमोल दौलत है यारो,
'आनंद' इसे पाकर न जाने क्यों लोग रोते है ?
मासुम सूरत मासुम मुरत
मासुम लडकी बहोत खुबसूरत,
'आनंद' तुजे बेटी और बहेन
पानेवाला है खुशकिश्मत.

मेहंदी

दुलहन का श्रिंगार मेहंदी,
सजनी का वो प्यार मेहंदी.

अनकहे अरमान मेहंदी,
प्यार का अभिमान मेहंदी.

यौवन का एहसास मेहंदी,
हर धडकन हर सांस मेहंदी.

साजन का वो नाम मेहंदी,
तेरा अधूरा एक जाम मेहंदी.

राधाजी की प्यास मेहंदी,
सीता का विश्वास मेहंदी.

सावन की बरसात मेहंदी
तेरा मेरा साथ मेहंदी.

'आनंद' यु तो रंग मेहंदी,
पर खुदसे खुदकी जंग मेहंदी.

चार सपुत

भारत माँ के चार सपुत उनसे कहते है की वो बड़े होकर उनके लिए क्या करेंगे...

बेटा बोला मैं तो डॉक्टर बन जाऊंगा,
भगवान का दुसरा नाम कहाऊंगा,
दुनिया का हर एक दर्द मिटाऊंगा,
और जोली भर के दुआए घर लाऊंगा.

बेटा बोला मैं सिपाही बन जाऊंगा,
अपने दिल के अरमानो को जलाऊंगा,
सरहदों पे मेरा खुन बहाऊंगा,
और दुश्मन की छाती चीर जाऊंगा.

बेटा बोला मैं न्यायाधीश बन जाऊंगा,
देश द्रोहियो को फांसी चढाऊंगा,
न्याय अन्याय का भेद समजाऊंगा,
रामराज को फिर यहाँ वापस लाऊंगा.

बेटा बोला मैं शिक्षक बन जाऊंगा,
मेरे देश की तकदीर लिख जाऊंगा,
'आनंद' शिक्षा का दीप जलाऊंगा,
अग्यान का अंधकार फिर मिटाऊंगा.

आज मुजको मिल गई, सब सुखो की खान

आज मुजको मिल गई, सब सुखो की खान,
मैंने बना लिया आजसे अल्लाह तुजे दीवान.
तेरे दर पे आते है हिंदू और मुसलमान,
कोई तुजे अल्लाह कहे कोई कहे भगवान.

दर्द में रोते हुए मुजे गाली दी,
खुशियों में मुजको फिर कवाली दी,
कई बेतालोने मुजको फिर ताली दी,
भूखे को भूख और मुजे दिवाली दी.

मैंने अपनों से ज़ख्म खाये है,
बेगानों से फिर मरहम पाये है,
जिंदगी को कुछ इस कदर जी ली मैंने,
मेरी मौत पे दुश्मन भी रोये है.

तु आँचल जो लेहरा दे,
फिर बादल जो बरसा दे,
दिलमे फिर ठंडक होगी,
दो घुंट तु प्यार के पीला दे.

मेरे मालिक मैं दुआ करता हु,
उनकी आँख में आंसु न आये,
जिंदगी 'आनंद' की खत्म हो जाये,
उनकी मौत मुजको मिल जाये.

શિક્ષક

તકદીરોને શણગારું છું,
ભટકતાને સંભાળું છું,
શિક્ષક થઈને દિનકરની જેમ,
નવી સવાર બનાવું છું.

ગીતો અનેરાં ગાવું છું,
વાર્તાઓ સંભળાવું છું,
શબ્દો રૂપી ચિનગારીથી,
સંસ્કારનો દીપ જલાવું છું.

માતા બનીને વારુ છું,
પિતા બની સમજાવું છું,
એક જ રૂપ ને રંગથી
અલગ અલગ વેશ ભજવું છું.

હું પ્રેમની એક સરવાણી છું,
હું ગીતાની અમૃતવાણી છું,
નાતજાતને ધર્મથી જુદો
હું ગૌતમ બુદ્ધની જુબાની છું.


હું સરસ્વતીનો દીકરો છું,
હું વિદ્યાર્થીનો પ્યારો છું,
‘આનંદ’ અંધકારમાં ટમટમતો
એક અનોખો સિતારો છું.